Emeklilikte kural değişiyor: Daha az primle yüksek maaş
Milyonların yüzünü güldüren EYT yasasının ardından bakkaldan berbere, terziden marangoza kadar 1 milyon küçük esnaf ikramiye aldı. Küçük esnafın emekli olması için gerekli gün sayısı 7200’e düşürülerek SSK’lılarınki kadar olacak. Esnafın gelirini artıracak bu adımla birlikte emekliliği belirleyen son 1261 günün kuralı da değişecek. Emekli aylığı hesabında, sigortalının fiili prim veya kesintilerle emeklilik tarihinden itibaren geçen 7 yıllık fiili hizmet süresi (360×7= 2520 gün) esas alınır.
Bu kural sadece SSK’lıları değil tüm çalışanları ilgilendiriyor. Son yedi yıllık fiili hizmetin yarısından bir gün fazla olan 1261 prim ödeme günü aynı statüde emekliye ayrılmıştır. Bu süre eşit ise son durumuna göre aylık olarak ödenir. Örneğin sigortalının hem Bağ-Kur hem de SSK ödemesi varsa, bu yedi yıllık süre içinde en yüksek primin ödendiği sigorta branşından aylık olarak ödenir. Primler eşit olsa dahi son sigortalı statüsünden aylık bağlanır.
Esnafın prim yükünün azalmasıyla birlikte bu kural da ortadan kalkacak. Hangi sigorta branşında olursa olsun 7200 günü tamamlayanlar emekli olabilecek. Ayrıca Bağ-Kur’da 5400 gün olan kısmi emeklilik, SSK’lılarda olduğu gibi 4500 güne düşecek. Prim açığını kapatacak olan esnaf prim reformu ile ilgili sorulan bazı soruların yanıtları şöyle:
Prim gün sayısını 7200’e indirecek yasal düzenlemenin takvimi belli oldu mu?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, küçük esnafın prim ödeme gün sayısını SGK’larla eşitleyecek model için yasal çalışmanın altyapısını hazırladı. Seçimlerin ardından yasa tasarısı Meclis’e sunulacak. Yasal düzenleme ile SSK ve Bağ-Kur çalışanları arasındaki 1800 gün (beş yıl) fark sona erecek.
Yapılacak düzenleme ile kısmi emeklilikte talep edilen prim gün sayısı da değişecek mi?
Günümüz sisteminde SSK’lı olanlar, sigortalılık 25 yılını doldurmuş ve 60 yaşını doldurmuş olanlar 4500 gün prim ile yaşlılıktan (kısmen) emekli olabilmektedir. Bağ-Kur’lular ise en az 5400 gün prim ödedikleri takdirde kısmi emeklilik hakkı kazanıyor. Prim gün sayılarının eşitlenmesi ile kısmi emeklilikteki bu ayrım da son bulacak. Küçük tüccarlar için prim gün sayısı da 4500’e düşecek.
Emeklilikte statü ayrımı prim düzenlemesiyle sona erecek mi?
Mevcut sistemde sigortalının fiili hizmet süresinin son 7 yılı (2530 gün) dikkate alınmaktadır. Bu sürenin yarısından bir gün fazlası olan 1261 prim ödeme günü hangi statüde (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) geçmiş ise aynı şartlarda emekli olunabilir. Bu kural tüm çalışanlar için geçerlidir. Örneğin, sigortalı hem Bağ-Kur hem de SSK’lı olarak çalışıyorsa, emekliliği en çok çalıştığı statüye bağlanır. Örneğin, isteğe bağlı sigorta hem erken emeklilik hem de Bağ-Kur yerine SSK’dan daha yüksek emekli maaşı sunuyor. Yeni düzenleme ile 3,5 yıl (1261 gün) kuralı sona erecek. Düşük prim ile yüksek emekli maaşı alma avantajı ortaya çıkacaktır.
1 Ekim 2008 sonrası için de aynı durum geçerli mi?
2008 yılında yapılan düzenleme ile 7 yıl kuralı kaldırıldı. Bireyler primlerini Bağ-Kur’dan SGK’ya aktarma şartlarını taşımaları halinde gün farkından yararlanarak erken emekli olabilirler. Bu tarihte yapılan düzenlemelerle sosyal güvenlik uygulamalarında değişiklikler yapılmıştır. Bu tarihten sonra ilk kez sigortalı olanlar için son 7 yıl değil, çalışma hayatları boyunca ödedikleri sigorta primlerine bakılarak en çok prim ödenen sigorta branşına göre emeklilik kuralları belirlenmektedir.
Emeklilik başvurusunda hizmet konsolidasyonu zorunlu mu?
Zorunlu bir uygulama değildir. Yargıtay, hizmetlerin birleştirilmesinin esas olmadığı, kişinin çıkarlarına göre irade ve iradesine bağlı olduğu görüşündedir. Yargıtay’a göre, bazı sosyal güvenlik kurumlarındaki toplam hizmet süresi aylık bağlamaya yetiyorsa, “sigortalı veya hak sahibinin iradesi bu kapsamda olmak kaydıyla” diğer kurumlarda geçirilen hizmetleri birleştirme zorunluluğu yoktur. yön”. Birden fazla kurumda yapılan çalışmaların birleştirilmesi hizmet puanını yükseltir, seviye, derece ve prim kesintilerini etkilemez.
Hem SSK’da hem de Bağ-Kur’da çalıştım. Hizmet sürem hangi statüden emekli maaşıma eşit olacak?
1 Ekim 2008 ve sonrasında ilk kez sigortalı olanlar, çalışma hayatları boyunca en çok hizmet alan statüden emekli olmaya hak kazanırlar. Bu tarihten önce sigortalı olanlar fiili hizmetin son yedi yılı içinde fazlalık statüsüne, hizmet süreleri eşit ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu statüye bağlıdır. Emekli maaşından alınacak artış ve ikramiyeler buna göre hesaplanır.
Emeklilik için gerekli olan prim gün eksikliğinin tamamlanmasında sigorta branşı önemli midir?
Bugün itibariyle borç için isteğe bağlı sigorta yapılırken son yedi yılın kuralı önemlidir. Son 7 yıldaki isteğe bağlı sigorta primlerinin 1260 günü geçmemesi gerekmektedir. Aksi takdirde SSK’dan ayrılma hakkı sona erer ve Bağ-Kur statüsünden çıkarılır. Doğum, askerlik borcu veya son çalışılan sigortalılık tarihi itibariyle statüye eklenir. Borçlanma sürelerinin SSK’ya dahil edilebilmesi için borçlanmanın ya bu statü ile çalışırken ya da SSK’da çalıştıktan sonra Bağ-Kur’a üye olmadan önce yapılması gerekmektedir.
Son işimde kazandığım yüksek maaş emekli maaşımı yükseltir mi?
Emekli maaşı ödenirken prim günü, emeklilik karşılama oranı, taban kazanç miktarı gibi birçok parametre dikkate alınır. 2000 yılı öncesi çalışmalarda son on yıldaki ortalama fayda dikkate alınmaktadır. Çalışırken yüksek fayda sağladığı bildirilenler için son 10 yılın, düşük olanlar için son 5 yılın ortalaması alınmaktadır. hesap. 2000 yılından sonra çalışmaya başlayanların yüksek emekli aylığına hak kazanabilmeleri için prim gününü artırmaları ve yüksek ikramiye bildirmeleri gerekmektedir.
